PSM mengkritik rancangan kerajaan mengharamkan produk vape, memberi amaran bahawa menjenayahkan tabiat peribadi merupakan tindakan berlebihan oleh pihak berkuasa.
Dalam satu kenyataan hari ini, pengerusinya Dr Michael Jeyakumar Devaraj mengakui risiko kesihatan yang berkaitan dengan vape, termasuk ketagihan nikotin dan potensi kerosakan paru-paru jangka panjang, namun dia berhujah bahawa larangan langsung melangkaui batas antara kuasa kerajaan dan hak individu.
Bekas ahli parlimen Sungai Siput dan doktor perubatan itu berkata, orang ramai sepatutnya mempunyai hak untuk melakukan sesuatu aktiviti walaupun ia tidak baik untuk mereka, selagi aktiviti itu tidak memberi kesan buruk kepada orang lain.
“Negara boleh menasihati dan memujuk, tetapi ia tidak seharusnya memaksa individu untuk hidup sihat dengan menjenayahkan aktiviti itu,” katanya.
Pemimpin PSM itu juga mempersoalkan logik pengharaman vape ketika bahan lain yang mempunyai risiko berbahaya tidak diharamkan.
“Jika vape boleh menjadi jenayah, kenapa tidak pengambilan alkohol? Ia juga mempunyai kesan buruk yang ketara kepada kesihatan seseorang. Dan bagaimana pula dengan pengambilan gula? Atau obesiti?” soalnya.
Jeyakumar juga menyatakan kebimbangan khusus tentang keupayaan pengawasan kerajaan moden yang semakin berkembang, memberi amaran bahawa kecerdasan buatan (AI), teknologi pengecaman muka dan pemantauan media sosial boleh memberikan kuasa yang lebih besar kepada negara untuk mengesan individu yang melanggar undang-undang yang telah diluluskan.
“Jadi, kita harus berhati-hati membuat undang-undang yang menceroboh ruang peribadi kita. Adakah kita mahu mewujudkan negeri ‘pengasuh’ yang melayan kita seperti kanak-kanak dan memaksa kita menjalani gaya hidup sihat dengan mengancam hukuman?” soalnya, membuat perbandingan dengan novel George Orwell ‘1984’.
Dia mengingatkan Putrajaya, apabila tabiat buruk seperti vape, pengambilan alkohol atau merokok menjadi jenayah, ia biasanya tidak dihapuskan, tetapi akan terus beroperasi secara haram.
Jeyakumar merujuk era larangan AS dari 1920 hingga 1932 sebagai contoh bagaimana larangan boleh memburukkan lagi keadaan, meramalkan produk vape haram akan dijual pada harga yang lebih tinggi dan menjadi menarik kepada belia yang memberontak sebagai “ekspresi sentimen anti-kemapanan”.
Dengan membuat perbandingan dengan dasar larangan dadah, Jeyakumar turut menekankan kos sosial penjenayah, sambil menyatakan bahawa “ratusan lelaki muda” telah dipenjarakan kerana kesalahan dadah, membawa kepada kesesakan penjara dan kehidupan terganggu akibat kehilangan pekerjaan dan perpecahan keluarga.
Pada 28 Julai, Menteri Kesihatan Dzulkefly Ahmad memberitahu Dewan Rakyat bahawa kementerian sedang berusaha ke arah mengharamkan sepenuhnya penjualan vape dan produk e-rokok.
Ini berikutan penemuan pihak berkuasa bahawa produk itu disalahgunakan untuk pengambilan dadah haram.
Dzulkefly berkata pihaknya sedang menilai keberkesanan Akta Kawalan Produk Merokok untuk Kesihatan Awam (Akta 852) terlebih dahulu.
Bagaimanapun, pada 21 Ogos, Dzulkefly berkata kerajaan menjangkakan cabaran undang-undang kerana ia meneruskan rancangan untuk mengharamkan produk e-rokok dan vape.
Bercakap di Dewan Rakyat, dia berkata ini kerana langkah mengawal selia produk sedemikian telah mewujudkan “jangkaan yang sah” daripada industri vape, dan ia perlu bersedia untuk tindakan undang-undang jika produk itu tiba-tiba diharamkan.
Bagaimanapun, Dzulkefly mengulangi bahawa kerajaan menyasarkan untuk mengharamkan sepenuhnya vape dan e-rokok pada masa hadapan, dan jawatankuasa pakar akan membentangkan laporan kepada kabinet tidak lama lagi.
Tegasnya, ia bukan lagi soal soal sama ada vape akan diharamkan atau tidak, tapi lebih kepada tarikh pengharaman akan dikuatkuasakan.
