Apabila Perdana Menteri Anwar Ibrahim memperkenalkan Rancangan Malaysia Ketiga Belas (RMK13) pada 31 Julai, beliau bukan sahaja mengumumkan satu lagi pelan pembangunan kerajaan, tetapi menggariskan bagaimana RM611 bilion akan mengubah kehidupan harian rakyat Malaysia biasa dalam tempoh lima tahun akan datang.
Bagi graduan baru dan pencari kerja, pelan ini membawa berita baik melalui sasaran ambisiusnya untuk mewujudkan 1.2 juta peluang pekerjaan baharu, terdiri daripada 700,000 jawatan dalam sektor pembuatan dan 500,000 dalam sektor ekonomi digital.
Fokus strategik ini menggambarkan anjakan ketara ke arah peluang bergaji tinggi dalam teknologi, tenaga boleh baharu, dan pembuatan canggih, bergerak secara tegas meninggalkan kebergantungan tradisional Malaysia kepada industri bergaji rendah.
Selain itu, komitmen kerajaan untuk mengurangkan kebergantungan pekerja asing daripada 15 peratus kepada 10 peratus menandakan keutamaan yang sengaja diberikan kepada pekerjaan tempatan, bermaksud kuasa tawar-menawar lebih baik dan gaji lebih tinggi apabila syarikat bersaing untuk mendapatkan bakat domestik.
Strategi pekerjaan ini berkait rapat dengan aspek transformatif lain RMK13: janji satu juta unit rumah mampu milik antara 2026-2035. Melalui perkongsian inovatif antara kerajaan persekutuan dan negeri dengan pemaju swasta, inisiatif ini bertujuan menjadikan pemilikan rumah boleh dicapai tanpa beban hutang yang membebankan, menangani secara asas krisis keterjangkauan perumahan yang telah lama menyusahkan keluarga muda.
Pada masa yang sama, peruntukan RM40 bilion untuk penjagaan kesihatan memastikan bahawa prospek pekerjaan yang lebih baik dan peluang perumahan dilengkapi dengan perkhidmatan perubatan yang mudah diakses.
Pelaburan besar ini akan nyata dalam penambahbaikan yang ketara termasuk kemudahan baharu seperti Pusat Kanser Sarawak, naik taraf menyeluruh kepada 1,700 klinik kesihatan awam, dan pelaksanaan rekod perubatan digital yang memperlancar akses rawatan.
Bagi keluarga Malaysia, perkembangan ini menjanjikan masa menunggu lebih singkat, kemudahan lebih baik dan dekat dengan rumah, dan perbelanjaan perubatan yang berkurangan dengan ketara – terutama penting ketika penduduk negara semakin berusia dan keperluan penjagaan kesihatan bertambah.
Perhatian pelan terhadap kebimbangan keterjangkauan harian jelas melalui program Payung Rahmah yang diperluas, merangkumi inisiatif Jualan Rahmah, Menu Rahmah, dan Bakul Rahmah.
Daripada sekadar berfungsi sebagai langkah bantuan sementara, ini mewakili campur tangan sistematik yang direka untuk mengekalkan barangan asas pada harga mampu bagi keluarga berpendapatan sederhana dan rendah. Selain itu, peluasan ambisus liputan 5G kepada 98 peratus kawasan berpenduduk menjelang 2030 memastikan bahawa komuniti luar bandar sekalipun akan mengakses internet berkelajuan tinggi, membuka pintu yang belum pernah ada untuk perniagaan dalam talian, peluang kerja dari rumah, dan perkhidmatan digital yang boleh menambah pendapatan isi rumah.
Cabaran pelaksanaan yang besar
Mekanisme pembiayaan untuk usaha besar ini menunjukkan perancangan ekonomi yang canggih melalui gabungan dana strategik: RM430 bilion daripada peruntukan kerajaan, RM120 bilion daripada syarikat berkaitan kerajaan, dan RM61 bilion melalui perkongsian awam-swasta.
Struktur ini dengan bijak mengelakkan keperluan untuk kenaikan cukai drastik atau pemotongan perkhidmatan penting sambil menjana hasil melalui tarikan pelaburan asing, pertumbuhan ekonomi daripada industri bernilai tinggi, dan cukai tersasar ke atas produk seperti tembakau dan minuman manis yang serentak menggalakkan gaya hidup yang lebih sihat.
Bagaimanapun, skop RMK13 mesti dinilai berbanding cabaran pelaksanaan yang besar dan realiti ekonomi global.
Pelan ini menghadapi halangan segera termasuk tarif 19 peratus yang baru dikenakan oleh Amerika Syarikat ke atas eksport Malaysia berkuat kuasa 7 Ogos 2025, setelah dikurangkan daripada 25 peratus melalui perintah eksekutif Presiden Donald Trump pada 31 Julai, yang walaupun menunjukkan kemajuan dalam rundingan diplomatik, masih menjejaskan daya saing eksport negara dalam pasaran penting berbanding Singapura yang terlepas daripada tarif baharu ini.
Selain itu, pendekatan Malaysia kepada status “negara tua” menjelang 2040, dengan 17 peratus penduduk melebihi 60 tahun, menuntut perancangan jangka panjang yang teliti untuk sistem penjagaan kesihatan dan keselamatan sosial yang boleh menekan sumber yang cuba dioptimumkan oleh RMK13.
Lebih kritikal lagi, kemelesetan ekonomi global semasa menimbulkan persoalan asas tentang kapasiti dan keupayaan kerajaan untuk melaksanakan pelan yang begitu ambisus.
Sifat saling berkait ekonomi hari ini bermakna kejayaan Malaysia dalam menarik pelaburan langsung asing yang diunjurkan bergantung banyak kepada kestabilan ekonomi global dan keyakinan pelabur, kedua-duanya kekal tidak menentu di tengah ketegangan geopolitik berterusan dan ketidakpastian perdagangan.
Andaian kerajaan bahawa ia boleh menjana hasil yang mencukupi melalui pertumbuhan ekonomi dan pelaburan strategik mungkin terlalu optimistik jika permintaan global untuk eksport Malaysia terus lemah atau jika negara pesaing menawarkan insentif pelaburan yang lebih menarik.
Kebergantungan kepada perkongsian awam-swasta
Selain itu, kejayaan penyelarasan berpusat RMK13 melalui National Geo-economic Command Centre (NGCC) yang baru ditubuhkan bawah perdana menteri mengandaikan tahap kecekapan birokrasi dan kestabilan politik yang secara sejarah sukar dikekalkan secara konsisten oleh pemerintahan Malaysia.
Kebergantungan berat pelan kepada perkongsian awam-swasta, walaupun berhemat dari segi kewangan, memperkenalkan kerumitan tambahan dalam pelaksanaan yang boleh melambatkan atau mencairkan faedah yang dijanjikan kepada keluarga biasa.
Bagi kerajaan Madani khususnya, RMK13 datang pada masa politik yang genting ketika kepimpinan Anwar Ibrahim masih memerlukan pembuktian keberkesanan selepas hampir tiga tahun memerintah dalam persekitaran politik yang tidak stabil.
Tekanan dalaman parti-parti dalam Pakatan Harapan, terutama berkaitan isu-isu sensitif seperti usaha memerangi rasuah, kronisme and nepotisme, dasar ekonomi Melayu dan pengurusan hubungan kaum, berpotensi menjejaskan momentum pelaksanaan apabila keputusan sukar perlu dibuat mengenai peruntukan sumber dan keutamaan pembangunan.
Tambahan pula, kerajaan Madani terpaksa bernavigasi antara janji reformasi progresif kepada pengundi bandar dengan keperluan mengekalkan sokongan komuniti Melayu luar bandar yang masih skeptikal terhadap agenda liberalisasi ekonomi.
Kredibiliti jangka panjang RMK13 juga bergantung kepada keupayaan Anwar untuk mengekalkan sokongan majoriti parlamenter yang tipis dalam menghadapi kemungkinan serangan politik daripada pembangkang, terutama Umno dan PN, yang mungkin mengeksploitasi sebarang kegagalan pelaksanaan atau ketidakpuasan awam untuk melemahkan mandat kerajaan Madani.
Akhirnya, RMK13 mewakili kedua-dua aspirasi pembangunan Malaysia dan risiko yang wujud dalam mengejar perubahan transformatif semasa ketidakpastian global.
Walaupun pelan ini menawarkan harapan tulen untuk pekerjaan, perumahan mampu milik, dan penjagaan kesihatan yang lebih baik, kejayaannya bergantung bukan sahaja kepada kehendak politik tetapi kepada keupayaan kerajaan mengemudi landskap ekonomi antarabangsa yang semakin kompleks sambil mengekalkan kesinambungan dasar domestik dan keberkesanan pelaksanaan.
AMIR HUSSIEN ialah pelajar tahun akhir PHD pengajian perniagaan di Universiti Utara Malaysia dan mantan pengerusi Perbadanan Labuan.
Tulisan ini tidak semestinya mencerminkan pendirian Malaysiakini.
